Миллиондой учуп жүрүш сценарийлери боюнча окутулган ИУ моделдери операторлор үчүн көрүнбөй турган микроскоптоо өзгөрүүлөрдү аныктайт. Эрежеге негизделген системалардан айырмаланып, нейрондук тармактар алдын ала белгиленишкен шаблондорго таянбай, стандарттык эмес GPS жалган кылуу техникасы сыяктуу пайда болуп жаткан коркунуч шаблондорун тааныйт, бул жаңы коркунучторду алдын ала аныктоого мүмкүндүк берет.
Көп катмардуу иштетүү стекалары радар, жылуулук камералары жана акустикалык датчиктерден келген киргизилүүлөрдү бириктирип, бириктирилген коркунуч баасын берет. Эдж-компьютинг менен иштеген бул системдер 1 км радиус ичинде 120 миля/саат ылдамдыкта учкан дрондор үчүн 200мс чегинде реакция убактысына жетет, бул жогорку ылдамдыктагы учурларда убактылы кийлигишүүнү камсыз кылат.
Алдыңкы орундағы системалар жогорку коркунучтуу учурлар үчүн адам-айланадагы текшерүүнү киргизип, негизги AI моделдери каршылаш машиналык үйрөнүү колдоно турган согушта бузулган учурда автоматташтырылган алмаштыруу детекция ыкмаларына өтүүнү камсыз кылат. Бул гибриддүү ыкма аба ырайынын өзгөрүшү, шаардык жер-жакын, сигналдын бутакталышын камтый алган ар түрдүү шарттарда 5% дан ашпаган өнүмдүлүк айырмачылыгын камсыз кылат.
Бүгүнкү күндөрдүн жеткиликтүү дрондорго каршы коргоо системалары бир гана технологияга таянганда көбүнчө жетишсиз болгондуктан, бир нече сенсор түрлөрүн бириктирүүгө күчтөн таянат. Бул системалар дрондорго каршы кеңири көзөмөлдү камсыз кылуу үчүн радиолокациялык мүмкүнчүлүктөр, радиожыштык детекторлору жана электр-оптикалык жана жылуулук сезгичтерин бириктирип, колдонушат. Радиолокатор компоненти кэзде беш километрдей алыскыраак жерден эле объекттерди аныктай алат. Ошол эле учурда RF сканерлер баш ийбей турган башкаруу сигналдарын кармап алат, ал эми жылуулуктук тасма түнкү убакта же булуттуу шарттарда көрүнүш начар болгондо да максаттарды тастыктоого жардам берет. Өткөн жылы Sensors журналында жарыяланган изилдөө бул комбинирленген ыкма дронду аныктоонун бир гана тиби менен иштеген системалар менен салыштырганда туура эмес сигнализацияларды жакынча жарымга чейин кыскартканын көрсөттү.
Радар системалары бул кичинекей дрондорду алыс жерден тез таап алууга жакшы, бирок алар толугу менен карата туруп турган обьекттерди көздөн кайдатып жиберет. Ошондуктан RF-датчиктер ишке ашат, алар цифралык басма суроотой уникалдуу башкаруу сигналдарын кармап алат. Андан кийин электр-оптикалык камералар визуалдуу кандай болуп жатканын чыныгында көрүү үчүн ишке ашат. Бирок көрүнүштүүлүк төмөндөгөндө термалдык тасма түзүү чыныгында жаркырап турат. 2022-жылы шаардагы коопсуздук боюнча сыноодо бардык учуруш тескерисинде тутумдардын 94% калың түтүн аркылуу кармалган, ал эми бул ар бир өзүнчө турган тескерисине карап көздү жумушту. Азыркы заманбачы коргоо компаниялары көптөгөн датчиктерди камтыган чара-чарбелерге салым киргизип жатышатына түшүнүктүү.
Сигналдарды талдоо (SIGINT) модулдары коммерциялык дрондорду жааптурган БАИлерден айырмалоо үчүн байланыш протоколдорун талдайт. Багытталган жамгерлер менен жуптасканда алар чектеш жыштыктарга тийгизбей-эркин, 3 км чейинки аралыкта навигациялык жана видеосигналдарды бузат. Бул максаттуу мамиле аэропортторго жана маанилүү инфраструктурага зардап бербейт.
Бүгүнкү күндөрдүн модерн дронго каршы коргоо системалары электрондук согушта жасалма интеллектти колдонуп, тез арада бузулуучу БАИ (башкарылбаган учуучу аппараттар) менен байланышты токтото алышат. Бул системалар көпчүлүк тургундук дрондор колдонгон жыштыкты алмаштыруу сигналдарына жана GPS навигациясына тоскоолдук кылып иштейт. Бул болгондо, операторлор учуп жүргөн техникасынын башкаруусун учак чалынып жүргөндө жоготушат; дээрлик 2024-жылдын Future Market Insights деген компаниясынын баяндамасында мындай окуялар чоң шаарларда көп жолу кездешкени жарыяланган эле. Бул технологияларды колдонгон шаарлар да өз алдынча кыйла тамаша натыйжаларга жетишкен. Euro-SD тарабынан 2025-жылы иштелип чыгарылган умтуруштуруу ыкмаларынын аркасында шаардык шарттарда жүргүзүлгөн сынамалар коммерциялык дрондордун ондун тогuzu чектелген аба мейкиндигине кирип калгысы келгенде аларды токтото алганын көрсөттү.
Чыныгы убакытта коркунучту бейтараптандыруу RF жана жылуулук белгилери боюнча душмандын дрондорун көздөн кайтарып турган көп спектрлүү датчиктердин интеграциясына негизделет. Коопсуздук командалары бириктирилген аренанын визуалдаштырылышын алып, аныкталгандан кийин 0,8 секунд ичинде багытталган RF басып туруу сыяктуу автоматташтырылган чараларды ишке ашырууга мүмкүндүк берет — бул ганаарэттик кол системаларынан 60% тезирээк.
Бүгүнкү күндөрдүн жаңы жооп-жесеп технолориясы модулдуу C-UAS конструкцияларына негизделет, ал ар түрдүү вазийтеге жараша өзгөртүлө алат. Армия сигналдарды бутактоого же сымсыйынча сигнал берүүгө каршы турууга тийиш деген талаптарга ылайык келген көп сенсорлорду колдонот. Шаарлар менен кыштактар болсо, чек ара аймактарында компакт радар бирдиктери менен радио жыштык детекторлорун колдонуп, кичинекей орнотмолорго тартылууда. Aerospace Security Project уюмунун 2023-жылы жарыялаган изилдөөсүнө ылайык, бул жөнтөк системалардын конструкциялары ар түрдүү коргоо түрлөрүн бириктиргенде интеграциялык чыгымдарды 41 пайызга чейин кыскартат. Бул системалардын ийгиликтүү иштешин камсыз кылган нерсе — аларды коргоо керек аймактагы чоң сервер фермаларынан баштап, кичинекей интернетке туташкан куралдарга чейин бүгүнкү күндө колдо болгон ар кандай техникалык платформада иштетүүгө мүмкүндүк берген runtime оптимизация программасы.
Таратылган C-UAS бирдиктери миссия үчүн маанилүү мобильдүүлүк үчүн SWaP-оптималдаштырылган сенсорлорду (15 кг чейинки жүктөр) жана AI edge процессорлору менен бириктирилет. Автомагистраль патруль бөлүктөрү 1,2 км таасирдүү радиусу бар шаттама үстүндө орнотулган жабыштыруу системаларын колдонушат, ал эми тактикалык командалар талаа сынамаларында коркутучту аныктоонун 94% тезликке жеткен арқанды портативдүү RF анализаторлорун колдонушат.
Бүгүнкү заманбап дронга каршы технологиялар башка коопсуздук системалары менен жакшы иштешкэне курчоого туура келет. Бул жогорку деңгээлдеги чечимдер камера, айланадагы кыймыл детекторлору жана имараттын кирүү системалары сыяктуу мурдатан бар нерселерге туташа алат. Бул бөлүктөр бири-бири менен бириккендиктен коркунучтарды тезирээк чече алышат. Мисалы, жасалма интеллект менен камсыздалган аныктоо системаларын алсак. Кайсы бир дрон тыюу салынган аймакка учуп киргенде, умтуңчу камераларды бузгунга карай багыттоо жана автоматтык түрдө блоктоо иш-чараларын ишке ашыруу мүмкүн болот. Бул жердин эң чоң артыкчылыгы - адамдардын бардыгын колдон көтөрүп башкарганы керек эмес. Ошондой эле, бул жаңы системалар эски жабдыктар менен да иштейт. Аэропортторго жана аскердик объекттерге мындай жерлерде бардык техникаларын таштап, жаңыдан кургууга тийиш эмес экени үчүн бул абдан маанилүү.
Көп домендүү аба коргоо ушул ооруктагы угрозалар тууралуу маалымат алмашуу аркылуу байланышкан дрондорго каршы коргоо системасына таянат. Бул системалар радиолокациялык көзөмөл, радиожыштыкты блоктоо жана электрондук согуш жабдыктарын бир нече борбордук башкаруу борборлорунан бириктирип иштетет. Алар угуу жолу менен коркуйттарга каршы чара көрүшөт. Татаал дрондорго жөнөкөй жамминг жумушка жарамаса, GPS-ти жандандыруу же физикалык тоскоолдук тарелдерин колдонуу менен резервдик системалар автоматтык түрдө ишке кирет, ал эми адамдын колунан көзөмөл кылуу зарыл болбойт. Катмарлуу система ресурстарды кыйналбайт, бирок коопсуздук тармагын көпчүлүк убакытта мыкты иштетип турат. Изилдөөлөр бул байланышкан коргоо түзүлүштөрүнүн иштешинин 94% түзөөрүн көрсөтөт, бирок насыя иштеш ыкчамдыгы шарттарга жана ишке ашыруунун сапатына жараша өзгөрүшү мүмкүн.
AI радио жыштыктарында жана визуалдык белгилерде күрт паттерндерди талдоо аркылуу дрондорду аныктоо системасын жакшыртат, адам тарабынан жасалган каталарды азайтат жана коркунучту аныктоонун тактыгын жакшыртат.
Радар, RF жана жылуулук киргизүүлөрүн бириктирип, көп сенсордук бириктирүү толук кароо түзөт, туур эмес сигнализацияларды күчтөөрүн азайтат жана көздөн өтпөө шарттарында да аныктоонун тактыгын жакшыртат.
Электрондук согуш мааниясыздык дрондордун байланышын бузуп, шаардык аймактарда айрыкча коркунучторду бейтараптандыруу үчүн акылдуу жаммер методдорун колдонот.
Модулдуу C-UAS системалары мурда-ала бекитилген орнотуулардан убактылуу бирикмелерге чейинки ар кандай колдонулуштар менен аскер жана граждандин колдонулушу үчүн ийкемдүү, ынгайлаштырылган чечимдерди сунуштайт.
