
Dipuo tsa anti-drone e ntle haja tse tharo tse kholo ho stopa UAVs e sa lumelweng ho fapana moo ba sa lumelweng ho fapana. Teknikeng e 'ngoe, e bitsoa signal jamming, e hlakola khotso ya drone le motho eo a e bitseng eona. E etsahala ha reka e faya dipuo tse ngata ho frequencies tse tsoang ho 2.4 GHz le 5.8 GHz tse drone tse ngata tsa batho li sebetsa. Ka mor'a moo ho na le teknoloji ya RF detection e hlahisa drone ho latela mofuta oa bona oa electromagnetic. Tse ngata ho tsoa ho 3 km libakeng tse fokotseng. Qetellong, GPS spoofing e haka drone hore e utloe hore e kae kapa kae ka ho faya hore e na le tlhahiso e sa tšoaneng. E hatisa hore drone e tla thibela kapa e tla khutla moo e fapaneng. Ha teknikiqo ena e kopantsoe ka nepo, e sebedisa hantle kwa dithulaganyo tse ngata le tse ngata tsa dipuo tsa batho tse rekenweng kajeno, ha ho hore e hloka hore e tšoane leha e le efe.
Lipuo tsa anti-drone tse ngata li na le mekhoa e metše e tšoanang le eona e tšeaneng ho hana litšitšino tsa ho fapana ka tsela e nepahetseng. Litšoantšo tsa ho lekanya di thusa ho kentisa letšo lefokeng la ho fokotsa ho fihla ho 30 ho ea ho 60 mabele, eo ho bolelang hore litšitšino tse ling tsa haufeloana tse sa phethahalwa ha di tšoanehe haholo. Sistimi tse ngata tsa bone di na le lipuo tse ling tse kenyelletsoeng tse fokotsang makhetlo a mang le a mang a ho fihla ho 0.3 gigahertz ho ea ho 6 gigahertz, ho etsa hore li lumme ho fokotsa mohato o mong le o mong oa drone ya haleli ya bone kajeno. Baqapi ba haholo a hloka ho itlaleha ho lekanya lipuo tse ling ka lebaka la litšoantšo tsa ho sebedisa hantle, ho feta moo, mohala moholo wa bone o na le dipalo tse bontsang seo se etsahalang seaparo ka mokha o bong hore batho ba tsebe seipone seo ba se bapileng le yona. Haeba ntho eohle e sebetsa hantle, mekhoa ena e ka fokotsa drone tse fapaneng tse fumanehang ho fihla ho 1 ho ea ho 2 kilometers, ho tiisa lintho tse kang mahlakore a naha le litheko tsa ho arabela tsa litsela tsa boipelo ho tsoa ho mehato eohle.
Teknoloji ya ho qala droni e ncha e kopanya lipamanyana tsa ho khaola litlaleho tsa motho le radar, lits'ebelisano tsa makhetlo a 'radio frequency', le lisebelisoa tsa boit'hamiseng ba netweke ho theha moralo o sebetsang oa tlhokomelo. Karolo ea radar e fa basebedisi mohato oa ho sheba liphapang tse kaholimo ho fihla ka 10 kilomithara, ha lits'ebelisano tsa makhetlo a 'radio frequency' li hahisoa ho lebala ho hlahloba litlaleho tsohle tsa droni ka metsotso e tharo. Ho hokela mafahla ohle a latelang hape ho sebedisa mafahla a netweke a bohlokoa a lumela ho etsa maikutlo ka mokhoa o tsejoang, joalo ka ho qala litlaleho tsa ho khaola kapa ho romisa litlatsetso tse tšoanang le tsona. Eona ea hore motho o sebetsa hantle ke hore o fokotsa litlhalo tsa ho lebala ka 70% hangata ho feta lisebelisoa tsohle tse nang le mokhoa o le mong. Karabelo ena e hanyetsa haholo maemong a joalo ka matla a naha a lekhotla, matla a bofense, le mekhoa e mengata ea litšoleke tseo droni tsa haufi li ka etsang bothata bo boholo.
Dikganelo tsa molao o ka sehloho re di hlokomela haholo kajeno. Molao o hlahisang hore ke ile ya ho sebedisa litsela tsa motheo ntle le tumello. Karolo 333 ya Molao wa Bolumeli o kgausetsa sena, 'me batho ba hatelwang ho sebetse le bona ba hlola mefelo e mengata le ka 'na ba tshwarwe. Karolo eo e hlakane haholo ha e le hore e le teng karolo e tla hlahisa hore na ke mang ba tla hlola ho sebedisa mekga ea ho hlakola litsela, hobane mefelo e arolelana ka litsela tse arabileng bakeng sa ho tshela le ho tswa. Hoo na u tla etsa haeba lenane la hae le ipone kapa le tla hlola ho sebedisa mekga ea ho hlakola litsela?
Lipakemane tsa federele, tsa tefo ya molao le tsa tefo ya naha ke balefi ba lebaka la ho tsamaya sistima ea anti-drone ho ya ka karolo 210G ea setho 6 sa Khoutu ya Amerika Koloane kapa lipolelo tse kang tse kang tse bapakeng le makhao a netefatsoang kapa tse hlakang tsa tefo ya drone e lebisang ho tla hlola litlhoko tse ngata tsa ho hlola, le haeba balefela ba hoo ba etsa sona. Ho bala data ya 2022 e bonts'a ntho e ikhethang ka 'ngoe ka thupelo. Ho tsoa ho litaba tsohle tsa ho hlakana ha frequency, ka bongata ho ne ho e-bile ha batho ba sa tsebe hantle ka ho sebedisa lipalo tsa ho analya frequency. Ke ntho eo e bontsang hore ho hlaha potlako ya ho ithuta bakeng sa batho bao ba sebedisang teknoloji ena ntle le tsela e sa amohelwang.
Tlhokahano e lebisang ho tloha ho ho analya tsela ea ho tsamaea, lekwe le lekana le lekana. Lipatlisiso tsa 2024 tse nyotswe ka ScienceDirect e hlahisitse hore mekhoa ya ho fepisa e ntle e fihla ho 92% ya ho hlalosa libotjhaba tse sa lumiswang ho tsoa ho linthaka kapa libotjhaba tse lumisitsoeng. Ba itshitse sengoloa sa lintho tse lumisitsoeng ho netefatsa hore ho hlaloswa ka nepo le ho fokotsa litlhamo tse sa sebetseng.
Tlhahlobo ea khouto ya raedio e tsele haholo ho fepisa libotjhaba tse sa lumiswang. Ka ho monitora mekhahlelo ya 2.4 GHz le 5.8 GHz tse tloaelehileng ho sebediswa ke mekhoa ea botjhaba, mekhoa e ka fepisa ts'ebetso e sa tloaelehang ha e sebetsa hore e hlakola kotsi ea raedio ea mohato. Ts'ebetso ena e netefatsa ts'ebetso e sa lumiswang le e ts'ebelisa ho hlokomela hore e sebedise mekhoa ea ho batla.
Meqeta ea radar e hokahaneng e hloka potoloho ea 'drone' le chelete ea eona ka nako e tšoanang, ha retheng ea akustike li hloka UAVs e kotsing 500 metere. Ha ho hlahisoa bothata, litšoantšo tse tobileng li romisa molaetsa ho basebetsi ba bophelo bo sebetsang ka hara metsotso e 3, ho etsa hore basebetsi ba hahise maikemelo le ho sebedisa maemo a ho hlakola drone ka nako e lekaneng.
Pele ho qala, basebedisi ba tlameha ho phetha hloko ea bophelo ba 12-ponto , e kentse ananelo ea sekhahla sa RF ho hloka 'drone' ha e se mokhanni le ho netefatsa ho hloka ha eona ka ho sebedisa lintsi tsa ho aha sehlooho. Ka ho latela ananelo ea bophelo bo 2023 ea maikemelo a ho hlakola drone, 68% ea mekhetlo e sa lebiseng ea ho hlakola e etsahala hobane ha ho sebediswa ha sekhahla sa nako pele ho sebedisa.
Lipalo tsa anti-drone li tsamaisa lipakeng tsa 400 MHz¯6 GHz, li etsa bothata ho transponders ea haero (1080–1090 MHz) le litsebiso tsa botho. Ke hore e hloka sebaka sa 3 km paka lipalo tsa anti-drone le litsela tsa pholofolo tse sebetsang.
| Mofuta oa Sistimi | Lipakeng tsa maemo a tiileng | Sebaka sa phahameng sa ho lahla |
|---|---|---|
| Aviation | 1080–1090 MHz | 0.5 km |
| Cellular | 700 MHz–3.8 GHz | 1.2 km |
| GPS | 1176–1602 MHz | 2.0 km |
Qa tšohla ka merafa ena, bafiseli e hloka ho bapisa ka mekhatla ena e bitseng RF le ho boloka litlhotlolo tsa bona ka likhato tse 30 ka ho feta le ho eketse khaello ea litsela. Bafiseli ba sa bolelana le ba bang horebe re sebedisa AES 256 encryption e sebetsang horebe ba ka leka ho fokotsa metsing e ka tlase ho 5 sekente haeba ba sebetsa ka tšelotso ea ITU. Ho netefoa hape kwa ngwaga wa bobeli ke FAA le EASA e hloka horebe e thusa haholo. Ka ho amanang le ponelope ya Ponemon Institute ya 2023, mokhoa ona o hlophisitsoeng o fokotsa polelo ea batho ba 41% qhaletsoeng ba sebedisa litheko tsa moea.
Ho sebedisa tshebetsong ena ho buela ka ho latela mekhoa ya botho le ho latela litokelo tsa ho qhekela. Pele ka tsohle ho qala ho etsa mahlale, basebedisi ba hloka ho netefatsa hore na ho na le bothata ka ho fetisisa ka ho etsa litapello tse ngata. Tsenyana le ho sheba litšoantšo tsa maapeli a lebese, ho netefatsa ka bophoto, le ho aha hore na ke mang ea tšoanang le bothata. Haeba ho etsahala hore ho sebedeana le batho ba lebese lekhetla la ho theha lekhetla le tla nka lefoko haeba ho etsahala, lintho tsa qetello li tla fetohela ka ho rōna. Tafo ya 2023 ya ho sebetsa ka lebese e bonts'a hore tsela ena e fokotsitse lintho tse kang drone tse hlahang ka karolelano ya tharollo ya ho fetisisa. E hlōkile hore ho etsahale joale, hobane ho tlōng ha ho hloka ho etsahala.
Ho qobela tlasa tafole ya ho ithuta ke e 'nna ya haholoa kajeno. Litsebeletso tse tla tla hlahloba tse ling ka mohlala litlhoko tsa khoutu ya EM, melaoko ya ho fokotsa mefelo e sa lekana, le eng kapa eng e etsahalang ha liseko tsa horena tsa bona. Lekhotla le lekana le lefatshe le hloka ho hlahlojoa kwa nako e 'ngoe le e 'ngoe mme e sebedise mefelo ya horena. Nahana ka metsi e kholo moo khoutu ya horena e eka e phahamisa. Ho latela tafole ya bofense ya hare ngoana le ya horena, batho ba ile ba qala ho ithuta ka metsing e 40 e ile ba fokotsa phofo. Ba ile ba ba le maikutlo a sa lekana a fokotseha ka 83% ho feta batho ba ile ba qala ho ithuta ka tsela e sa hlokegang. E bonahala hore ke eng kapa eng e le horena e mongata ba ile ba qobela pele ba sebedisa liseko tsa horena.
Qa tseba hore operators li tlameha hore li hlahise tlatsetso e phethahetseng ea phetoho e hlalosang lintho tse kang 'mapehelo a lekhaleng la a-ipara, ho kae ho tsoa, joang makhasi a tsoa, lintho tse sebedisitsoeng tsa matla le hore na a-ipara o ile a tlaere, a hlahlojoe kapa a ntse a tsoa. Qa ho khutlisa lintho tse kang tse tsoa mohaleng oa NIST SP 800-61 o arabe hore litsohiso tsa tsona li na le libotlolo. Ho latela lintlha tse fetileng tsa 2024 Counter-UAS Effectiveness Study, lekhaleng la 6 ho ea ho 10 la litšidiso tse ngotsoe tse fetileng li fetola tsela eo ba arabaneng le a-ipara, ho hlahisa hore lintlha tsena li bokeloa joang bakeng sa ho hola litšidiso tsa tsona ka ho na le tšeliso ea leqheka.
Litšidiso tsa anti-drone li sebedisa signal jamming, RF detection le GPS spoofing ho fihla le UAVs tse sa lumelloa.
Diphetoho tsa boqapi, tsa tshebediso ya molao, le tsa bophelo bofutsane di lumelletsoa ho sebedisa 'anti-drone guns' le U.S.
Ho sebedisa ka ts'ebe ho qhibiliha ho ka etsa dipelo tse kgang tsa ho hlokomela, ho kenyeletsa meriana le ho tšelwa mocheseng.
Ba sebedisi ba etsa ho lekola ka 12 mehato e hlokahalang, e kenyang ho analya 'spectrum' le ho netefatsa 'hostile intent'.
Diphetoho tsa ho fumana di analya tsela ya ho tsamaea, chelete, le 'silhouette' ho arolela diponi tse sa lumelloang ka karabo ya 92%.